Ngā wāhi nohoanga
Ka whakamātau te Taraipiunara ki te rongo i ngā rōpū kaikerēme ki te wāhi e hiahiatia ana e rātou, i runga anō i ā rātou tukanga, ina hiahiatia ana.
I te nuinga o te wā, ka rangona ngā rōpū kaikerēme ki runga i tō rātou marae. Ina rongo ana te Taraipiunara ki te Karauna me ētahi atu e whai take ana kia rangona, ka hūnuku ki tētahi wāhi ngū (pērā i te hōro tūmatanui, te pokapū hui, ngā tari o te Taraipiunara rānei).
Heoi anō, i ngā wā katoa, me tutuki i te Taraipiunara e tau ana te wāhi e marohitia ana mō ana hiahia, ā, e whakatutuki ana i ngā herenga hauora me te haumaru. Nā reira, mā te Taraipiunara e tino whakatau ana ki hea noho ai.
Ka ahatia ki te nohoanga
I te nuinga o te wā neke atu i te wiki kotahi te roa o te nohoanga mō tētahi ruku tātari. E pēnei ana te whakaraupapatanga whānui o ngā whakahaerenga ā-ture i te wā o ngā nohoanga mō tētahi ruku tātari:
1. ka tāpae ngā kaikerēme me te Karauna i ā rātou tāpaetanga whakataki ki te whakahua i ā rātou whakapae mēnā i takahi te Karauna i te Tiriti, kāore rānei.
2. ka tāpae ngā kaikerēme me te Kaikerēme i ā rātou taunakitanga (i ētahi wā e whakaritea ana kia rangona ngā taunakitanga katoa o ngā kaikerēme, kātahi ka rangona ngā taunakitanga katoa o te Karauna, engari ka rangona ngātahitia hoki pea ngā taunakitanga mō tētahi kaupapa tauwhāiti). Ka rangona hoki ngā taunakitanga i kirimanatia tōtikahia e te Taraipiunara.
3. ka tāpae ētahi atu e whai take ana ki te ruku tātari i ā rātou taunakitanga, tāpaetanga hoki
4. ka tāpae ngā hunga katoa i ā rātou tāpaetanga whakakapi kia whakatakoto i ā rātou tohe whānui me te whakaatu he pēhea te taunakitanga i tāpaetia e tautoko ana i ā rātou kēhi rerekē.
Ngā tūmomo taunakitanga e rangona ana
I te nuinga o te wā, ko te taunakitanga kaikerēme he whakaranunga o ngā taunakitanga ā-waha a ngā kaumātua, a ngā rangatahi, a ētahi atu kaiwhakaatu hoki, me te taunakitanga ā-pepa, kei roto ko ngā taunakitanga kaiwhakaatu, ngā hītori tuku iho, ngā pūrongo rangahau, ngā tuhinga me ngā rawa ataata-rongo. I te nuinga o te wā, hāunga ētahi aweretanga, e tukuna ana ngā taunakitanga ki te Taraipiunara i mua i te nohoanga.
I te nuinga o te wā ki ngā nohoanga, ka tāpae ngā kaiwhakaatu i ngā whakarāpopototanga o ā rātou pūrongo i mua i te aroaro o te Taraipiunara. Ka tāpaetia pea te taunakitanga i roto i te reo Māori, i te reo Pākehā rānei, ā, ka pātaihia ngā kaiwhakaatu katoa e te Taraipiunara me ngā rōia o ngā hunga kē. I ētahi wā, ina haere ana te nohoanga, ka toro atu te Taraipiunara ki ngā wāhi hira ki ngā kaikerēme (pērā i ngā pā me ngā wāhi tapu) kia tino mārama ki ngā take kerēme.
Roanga o ngā nohoanga
E hāngai ana te roanga o te ruku tātari ki ētahi āhuatanga. I roto i te ruku tātari tuatini, he nui te tūponotanga tērā ētahi wiki mō ngā nohoanga. Ka puta te angawā nohoanga katoa i te nui o te mahi e hiahiatia ana kia whakarite mō ia nohoanga. Waihoki, kāore te nuinga o ngā mema o te rōpū e mahi ukiuki ana mō te Taraipiunara. I roto i te ruku tātari iti iho, iti iho i te toru, te rua rānei ngā nohoanga ka tū i roto i tētahi wā poto rawa atu. I ētahi wā, ina rangona ana tētahi kerēme kotahi, ā, he iti ngā take, e pai ana pea te nohoanga kotahi, ā, ka oti i roto i te rā kotahi, ētahi rā torutoru rānei.
Ngā nohoanga me ētahi wāhanga
I ētahi wā, ka rongo, ā, ka pūrongo te Taraipiunara mō ngā kerēme i roto i tētahi ruku tātari me ētahi wāhanga. Hei tauira, i arotahi te wāhanga tuatahi o te Health Services and Outcomes Inquiry (Wai 2575) ki ngā kerēme mō te anga ā-ture, ā-kaupapahere hoki mō te pūnaha tiaki hauora matua. I muri iho i ngā nohoanga, ka wewete te Taraipiunara i tana pūrongoHauora – the Report on Stage One of the Health Services and Outcomes Kaupapa Inquiry (the Hauora Report) i te 1 o Hūrae 2019.
E arotahi ana te wāhanga tuarua o te ruku tātari ki ngā kerēme e pā ana ki ngāi Māori me ngā hauātanga, te hauora ā-hinengaro (tae atu ki te whakamomori me te whakakino matawhaiaro), me ngā take e pā ana ki te waipiro, te tupeka, me te raukoti pūroi.